De indicatie kroon is de laatste jaren veranderd. Er heeft niet alleen vanwege de brede toepassingsmogelijkheden van composiet een verschuiving plaatsgevonden naar meer directe restauraties, ook heeft de opkomst van nieuwe technieken, zoals bijvoorbeeld het machinaal vervaardigen van onderstructuren, er toe geleid dat er andere typen kronen op de voorgrond zijn getreden. Harde criteria die pleiten voor het al dan niet indiceren voor kronen ontbreken. Daar waar onderzoeksgegevens mogelijke voor- en nadelen van de kroon ten opzichte van zijn alternatieven wetenschappelijk ondersteunen, blijkt dat die slechts beperkt van toepassing zijn bij de huidige materialen en technieken. In deze presentatie zal worden ingegaan op bovenstaande problematiek. Uitgangspunt in de afweging wel of geen kroon vervaardigen is de bijdrage die van deze interventie mag worden verwacht als het gaat om een mooi, gezond en duurzaam gebit voor het leven.

• Het op de juiste wijze kunnen indiceren van kronen
• Kennisnemen van de relevante argumenten voor het al dan niet maken van een kroon
• Begrip ontwikkelen voor de onderlinge samenhang van deze argumenten
• Via klinisch redeneren leren toepassen van 'oude kennis' op 'nieuwe ontwikkelingen'

Er is discussie over het maken van een volledige omslijping in het tijdperk van adhesieve technieken met composiet of keramiek. Minimaal tot gering invasief wordt steeds meer de norm, verbeterde materialen maken deze vorm van tandheelkunde steeds voorspelbaarder en algemeen toepasbaar. Dat wil niet zeggen dat er geen indicatie meer is voor de volledige kroon. Hier zit echter een spanningsveld tussen enerzijds voldoende afnemen (dus invasief), opdat de tandtechnicus met zijn materialen goed uit de voeten kan teneinde een fraai resultaat te behalen, anderzijds niet zóveel afnemen waardoor het element onnodig verzwakt en er toenemende kans op pulpaschade ontstaat. Details bepalen in hoge mate het succes, wat zijn de randvoorwaarden en welke voorzorgsmaatregelen zijn er te nemen om de kans op blijvende schade zoveel mogelijk te beperken?

• Aan welke eisen moet een volledige omslijping voldoen?
• Kennis nemen van maatregelen ter voorkoming van pulpa schade
• Verwijderen van oud K&B werk, hoe bestaande stomp aanpassen aan huidige inzichten?
• Inzicht krijgen in de relatie outline tot parodontium

Voordat een kroon geplaatst kan worden moeten er aardig wat handelingen worden uitgevoerd die potentiële schade aan omringende parodontale weefsels kunnen veroorzaken. Vorm, kleur en positieveranderingen van de gingiva zijn dan het klinisch zichtbare resultaat. Hoe kunnen we deze schadelijke invloeden vermijden? Hoe wil het parodontium door ons restauratief handelen, zoals prepareren, provisorisch verzorgen, gingivaretractie, afdrukken en cementeren, worden bespeeld om een voorspelbaar en duurzaam stabiel resultaat te garanderen? Kortom hoe wordt het schoon rondom de kroon?

• Analyseren van parodontale situatie rondom een te bekronen gebitselement
• Keuze van de juiste gingivavriendelijke materialen
• Weten wanneer en hoe we deze optimaal kunnen inzetten
• Weten hoe we gingivale/parodontale problemen rondom een kroon kunnen voorkomen
• Weten hoe we gingivale/parodontale problemen rondom een kroon kunnen genezen

Het maken van afdrukken en modellen is een belangrijke schakel in het vervaardigingsproces van indirecte restauraties. Hoewel het intraoraal scannen in opkomst is, wordt voor het afdrukken van geprepareerde gebitselementen meestal nog een conventionele afdruk genomen. De tandarts heeft daarvoor de beschikking over kwalitatief hoogwaardige afdrukrubbers. Desondanks is het nemen van een spuitafdruk nog steeds een moeilijke en onvoorspelbare stap. De tandtechnicus krijgt daardoor vaak afdrukken aangeleverd die de toets der kritiek niet kunnen doorstaan. De lezing is bedoeld om uw kennis over afdrukmaterialen en afdruktechnieken te actualiseren. Tevens krijgt u klinische kneepjes aangereikt om tot een meer voorspelbare spuitafdruk te komen. Een slechte afdruk geeft immers een slecht model, en derhalve ook een slecht passende kroon.

• Op basis van klinische situaties de geschiktheid van de diverse soorten afdrukmateriaal kunnen aangeven
• De kwaliteit van een afdruklepel kunnen bepalen
• Adequate maatregelen kunnen treffen om een omslepen gebitselement zonder noemenswaardige tekortkomingen af te drukken
• Een afdruk kunnen lezen en op bruikbaarheid beoordelen
• Kunnen aangeven hoe u een afdruk veilig maar toch afdoende desinfecteert

Het is niet zozeer de vraag óf als wel wanneer het intraoraal scannen het afdrukken met elastomeren definitief gaat vervangen. In deze lezing wordt ingegaan op de mogelijkheden die het digitaal afdrukken biedt. Ook wordt uit de doeken gedaan of de problematiek omtrent het afdrukken van subgingivale randen, met de komst van de intraorale scanner, voorgoed tot het verleden behoort. Daarnaast is deze presentatie een handvat voor diegenen die een intraorale scanner willen aanschaffen maar worstelen met het kostenplaatje of zich afvragen wat het beste moment is om in te stappen.

• De stand van zaken omtrent intraoraal scannen kunnen aangeven

Het begrip tijdelijke restauratie is ruim te interpreteren. In de dagelijkse praktijk zal het veelal gaan om een periode van rond de drie weken, de tijd tussen prepareren en plaatsen van de restauratie. Het is echter van groot belang het geprepareerde element te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Zaken als goede randaansluiting en vormgeving, stabilisatie van occlusie en articulatie, voldoende retentie en sterkte, geen parodontale irritatie en een acceptabele esthetiek zijn eisen die we aan een zorgvuldig gemaakt tijdelijke restauratie mogen stellen. Nader beschouwd is het dus helemaal niet zo simpel om 'eventjes een noodkroontje' te maken zoals zo vaak wordt gezegd. In deze voordracht zal aan al deze aspecten aandacht worden gegeven. Tot slot zal ook de tijdelijke restauratie bedoeld voor een langere periode, en vervaardigd in het tandtechnisch laboratorium, worden belicht.

• Inzicht krijgen in de vervaardiging van tijdelijke kronen
• Waarmee afwerken en polijsten?
• Welke tijdelijke cementen gebruiken?

In een tijd waarin we zo voorzichtig mogelijk willen omgaan met natuurlijk weefsel, zullen we er alles aan moeten doen om kronen te vermijden danwel zo lang mogelijk uit te stellen. Is een kroon eenmaal geïndiceerd zullen we dit zo zorgvuldig mogelijk moeten uitvoeren. Minimaal invasief, vitaliteit behoudend en met een lange levensduur. Hoe gaan we in de Nederlandse tandtechniek om met deze aspecten? Hoe zal de tandheelkunde omgaan met vrije tarieven, zal er eerder gekozen worden voor goedkope kronen uit lage loonlanden of word het juist made in Holland? In deze presentatie zal worden ingegaan op waar een kroon esthetisch en functioneel aan moet voldoen. Uit welke restauratieve kroonmaterialen kunnen we kiezen wanneer we kronen willen maken die op echte tanden lijken?

• Welke materialen lenen zich beter voor een minimaal invasieve preparatie?
• Welke materialen zijn gunstiger voor het tandvlees?
• Welke invloed heb je als tandarts op de levensduur van de kronen?
• Hoe gaan we om met het tandvlees rond de kroon?
• Waar moet een kroon esthetisch aan voldoen?

De laatste handeling voor de ‘kroon op het werk’ bestaat uit het cementeren. Ook bekend met het fenomeen dat de kroon na cementeren hoger is dan tijdens het passen? Kunnen we in dat geval ongestraft inslijpen? Met deze ingreep kunnen vele zorgvuldig overwogen en uitgevoerde handelingen in één verrichting teniet worden gedaan. Het is daarom uitermate zinvol te weten hoe we de kroon en het te bekronen element moeten voorbehandelen om maximale duurzaamheid te kunnen bereiken. Tevens wordt aandacht besteed aan de zinvolle stappen die hieraan voorafgaan en die nadien nog plaats zouden moeten vinden.

• Kennis van materiaaleigenschappen die cementkeuze beïnvloeden
• Weten wanneer welk cement de voorkeur heeft
• Weten hoe het gekozen cement gebruikt dient te worden
• Weten hoe het te bekronen element en de kroon voorbehandeld moet worden
• Weten hoe de duurzaamheid van een kroon door deze ingrepen en de bijbehorende nazorg positief beïnvloed wordt